تعریف خال
خالها ضایعات پوستی هستند که انواع مختلف دارند . خال در زبان انگلیسی «BeautyMark» یا «نشانه زیبایی» نامیده میشود. زیبا دانستن خال از قرن هجدهم در اروپا رواج پیدا كرد و بعد از آن بهتدریج كمرنگ شد. اما با شهرت یافتن «مریلین مونرو» ستاره سینمای تجاری، بار دیگر خال بهعنوان یك نشانه زیبایی مطرح شد. حتی امروزه بعضیها سعی میكنند با پیرسینگ، جواهرات و حتی تاتو روی صورت خود، بهخصوص در گوشه لبشان خال مصنوعی ایجاد كنند! که البته چندان مورد قبول متخصصان پوست و مو نیست. با وجود این، بعضی خالها آنقدر بزرگ هستند یا زیبا نیستند كه اعتمادبهنفس فرد را پایین میآورند. گروهی از آنها نیز بهدلیل مكان قرارگیریشان دردسرساز میشوند از جمله خالهای گوشتی لابهلای ریش صورت، كف سر، در محل بستن كمربند و..... بنابراین همانقدر كه بعضی خالها طرفدار دارند گروهی دیگر آزاردهنده هستند و باید برداشته شوند. در درمانگاه تخصصی پوست بهبد لیزر ، برداشتن خال روزانه چندین به راحتی توسط پزشک متخصصین پوست مجموعه انجام می گیرد.
خالها میتوانند مادرزادی یا اکتسابی باشند. خالها در همه جای پوست بدن مانند صورت و اندامها امکان رشد دارند. خالها معمولاً به رنگ قهوهای، قهوهای تیره یا مشکی با لبه واضح دیده میشوند. رنگ خال به دلیل وجود سلولهای رنگدانه دار پوستی که ملانوسیت گفته می شود،می باشد. خالها اصولاً خوشخیم هستند، مگر در موارد زیبایی درمان خاصی لازم نیست. برای برداشتن خال تکنیک های مختلفی از جمله کوتر ، کرایو، رادیو فرکانسی، لیزر و جراحی وجود دارد که انتخاب نوع تکنیک به عوامل متعددی از جمله اندازه و نوع ضایعه، تجربۀ جراح و همچنین هدف از برداشتن ضایعه وابسته است.
پزشکان متخصص پوست درمانگاه تخصصی بهبد لیزر برداشتن خال را براساس ضرورت طبی و یا به خاطر زیبایی می دانند.
یکسری خالها هستند که با تشخیص پزشک باید برداشته شوند. خالهایی که بهطور ناگهانی دچار تغییراتی مثل پیدا کردن حاشیه نامنظم، تغییر رنگ خال، ظاهر شدن حاشیه غیر قرینه، خارش، التهاب، خونریزی و ... شوند، بایدتحت نظر پزشک و با انجام آزمایشهای لازم در این زمینه برداشته شوند. اما در حالت عادی اگر خال دچار هیچکدام از این تغییرات نشد، برداشتن آن ضرورت طبی ندارد و فرد به لحاظ زیبایی ظاهری دوست داشته باشد خالش را بردارد،بعضی از خالها ذاتاً بدخیم هستند و اغلب به مرحله بدی که میرسند، مریض به پزشک مراجعه میکند، اگر آن خال برداشته نشود، قطعاً خطرناک است. خالهای بدخیم ویژگیهایی دارند که میتوان آنها را از سایر خالها تشخیص داد. با آزمایش نمونه برداری آسیبشناسی میتوان متوجه بدخیمی خال شد.تمام این موارد در مشاوره توسط متخصصین بهبدلیزر به فرد گفته می شود. برای اطلاع بیشتر این مقاله را مطالعه کنید همچنین
پرسش های متداول درباره خال را میتوانید مطالعه کنید
در حدود ۲%-۳% از جوانان دیده می شود.خال های دیسپلاستیک معمولا روی تنه دیده می شوند. گاهی نزدیک به ۱۰۰ خال در پوست بیمار مشاهده می شود.این خال ها از نوع خال های مرکب هستند، قطر آن بیش از ۵ میلیمتر می باشد و دارای حاشیه نامنظم است.رنگ خال یکنواخت نبوده و ممکن است التهاب و خارش هم داشته باشد.
این نوع خال بیشتر دردوران کودکی دیده می شود.خالهای پیوستگاهی سطح صاف یا اندکی برجسته دارند،به شکل گرد یا بیضی ، متقارن و در اندازه ۱میلیمتر تا ۱ سانتی متر دیده می شوند .رنگ خال ها از قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره و حتی سیاه متغیر است. خالهای پیوستگاهی در تمام نواحی بدن می توانند وجود داشته باشند. اکثر خالهای کف دست و پا و ناحیه تناسلی از این نوع هستند. ممکن است خالهای پیوستگاهی در بزرگسالی به خال مرکب تبدیل شوند.
خال مرکب، برجسته بوده و ظاهر آن دایرهای یا بیضی و متقارن است. عموماً به رنگ قهوهای روشن یا تیره است.اغلب سطحی کاملا صاف یا اندکی ناصاف دارد. این خالها در دوران بلوغ و یا در زمان بارداری رشد کرده و بزرگتر و پررنگتر میشوند. مشاهده شده که این خالها بر روی موی زبر و تیره پدید میآید. بروز خال مرکب در بدن نسبت به انواع دیگر رایج تر است.
خال های داخل درمی یکی دیگر از انواع خال است که ظاهری برجسته و گنبدی شکل،کروی و نرم دارند. این نوع خال همرنگ پوست یا اندکی متمایل به رنگ قهوهای است. در سنین بالا بروز این نوع خال شایع است. امکان دارد روی خال چند تار مو دیده شود. ناصاف و گاهی مانند زگیل است.
خال هالهدار این نوع خال حاشیهای از پوست سفید به پهنای ۲۵ میلیمتر در اطراف دارد و بیشتر در سنین بلوغ دیده میشود. شایعترین محل این نوع خال در پشت است. این احتمال وجود دارد که چندین خال در محل ایجاد شود. اما به مرور خال مرکزی تحلیل میرود و ممکن است تنها هاله سفید باقی بماند.
خال آبی، یکی دیگر از انواع خالها می باشد که در عمق درم، ملانوسیتها وجود دارد. علت آبی بودن خال نیز همین است. شباهت خال آبی به ملانوم بدخیم به دلیل تیرگی رنگ آن است. خال آبی ظاهری برجسته و کوچک دارد. رنگ آن آبی یا آبی متمایل به سیاه است. غالبا قطر خال کمتر از ۱ سانتی متراست. بروز این نوع خال در پشت دست و پا و صورت شایعتر است. در محلهای مذکور وجود خال بدخیم نیست اما خال آبی بزرگ در قسمت پشت، خطر بدخیمی دارد. در صورتی که از نظر زیبایی مسئله ساز باشد میتوان آن را به وسیله جراحی خارج کرد.
خال اسپیتز در هر سنی بروز میکند اما در کودکی شایعتر است. رنگدانه ملانین آن کم و عروقش زیاد است. شباهت زیادی به ضایعه عروقی دارد. اسپیتز خوش خیم است اما در بافت شناختی به ملانوم بدخیم شبیه است.
این نوع خال به شکل ضایعات کنار هم که اندازه آن از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر است، دیده میشود. پوست این ضایعات به رنگ طبیعی یا تیرهتر از معمول است. در چند مورد ایجاد ملانوم بدخیم روی این خالها دیده شده است.پزشکان بهبدلیزر پیشنهاد می کنند در صورت بروز این نوع خال، آن را بردارید.
این نوع خال در دوران بلوغ و بیشتر در آقایان ایجاد میشود. ظاهر آن به شکل لکه قهوهای رنگ به اندازه یک کف دست است. و اکثرا بر روی شانه و بازو یا جلوی قفسه سینه ایجاد میشود. گاهی پس از یکی دو سال موهای خشن روی خال رشد میکند.
خال مادرزادی در حدود ۱% از نوزادان دیده میشود. این خالها اثر منفی بر زیبایی نوزاد دارند. در اندازههای کوچک، متوسط و بزرگ دیده میشوند. خال های بزرگ، بیش از ۲۰ سانتی متر قطر دارند و گاهی آن قدر بزرگ هستند که بخشی از بدن یا اندام نوزاد را میپوشانند. با توجه به اندازه خال باید اقدام مناسبی صورت گیرد. در ۴ تا ۶ درصد نوزادان خطر ایجاد سرطان بدخیم پوست یعنی ملانوم وجود دارد. گاهی خالهای مادر زادی در بدو تولد بسیار کمرنگ است و به همین دلیل زیاد مورد توجه نیست. در دوران بلوغ این خالها تیرهتر شده و موهای خشن روی آنها رشد میکند.
ممکن است خالها بدلیل افزایش و تجمع سلولهای رنگدانه ساز ایجاد شوند که به آنها خال ملانوسیتی میگویند که اگر از بدو تولد باشد مادرزادی و اگر بعدا ایجاد شود اکتسابی است.
این نوع خالها از تکثیر و افزایش لایه داخل رگها به وجود می آیند. خال عروقی بصورت لکه های قرمزرنگی در صورت و بدن دیده می شوند و بیشتر مردم آنها را با عنوان ماه گرفتگی می شناسند.
برخی اوقات هم خالها بدلیل افزایش پیاز مو ایجاد میشوند که به خالهای مویی معروف هستند.
افزایش غدد چربی ساز هم میتواند باعث ایجاد خالهای غدد سباسه شود.
زمینه ژنتیکی، سابقه مصرف داروها بخصوص شیمی درمانی و سوختگی است. ژنتیک افراد مشخص میکند هر فردی به چه شکلی، چه زمانی و در کدام قسمت از پوستش خال داشته باشد.
این دستگاه برای انجام انواع جراحی های درماتولوژی پوستی همانند:
استفاده از دستگاه کرایو برای منجمد کردن و فریز کردن ضایعات پوستی مانند خال ، زگیل، کک و مک، میخچه و برخی ضایعات پوستی دیگر میباشد.
مواقعی که هدف از برداشتن خال، فقط زیبایی است، دستگاه رادیوفرکانسی که RF هم نامیده می شود بسیار مفید است. می توان از این دستگاه برای برداشتن ضایعات هم سطح یا برجسته پوست کمک گرفت، بدون این که اسکاری(جای زخم) بر جای بگذارد
این روش شامل استفاده از نور لیزر است که مستقیما به خال تابیده می شود تا آن را گرم کند و در نهایت آن را از بین ببرد. این روش بدون درد است، در آن نیازی به برش پوست یا بخیه نیست و از این رو خطر ایجاد جای زخم در آن کمتر است.
سه روش برای برداشتن خال صورت و بدن با جراحی وجود دارد:
میتوانید فیلم برداشتن خال با روش جراحی را در این بخش ببینید
روش خارج سازی کامل برای خالهایی مورد استفاده قرار می گیرد که از پوست بیرون زده اند. در این روش، پزشک در ناحیه مجاور خال از بی حسی موضعی استفاده می کند و از چاقوی جراحی تیز و کوچک برای برش سطح خال و همسطح سازی آن با پوست مجاور استفاده می کند.
روش بیوپسی پانج معمولا برای خالهای پوستی کوچکتر مورد استفاده قرار می گیرد و شامل استفاده از یک وسیله مخصوص به نام پانچ می باشد.
خال های پوستی که صاف یا بدخیم هستند عموما با روش جراحی همراه با برش برداشته می شوند. در این روش جراح، خال را به طور کامل برش می زند و زخم را با بخیه می بندد.
روش ثابت یا واحدی برای برداشتن همه خال ها وجود ندارد و برای هر خالی با توجه به ویژگی هایش یک روش مناسب است. مثلاً برای خال های ریز و سطحی که عمق زیادی در پوست ندارند، لیزر کردن می تواند روش مناسبی باشد اما برای خال های بزرگ و برجسته که عمق زیادی در پوست دارند، جراحی روش مناسب تری است، چرا که در این روش خال از عمق پوست برداشته می شود و چیزی از آن باقی نمی ماند که احتمال برگشت خال را ایجاد کند، از طرفی با بخیه هایی که روی پوست زده می شود، سطح شکافته پوست بعد از مدتی جوش می خورد و احتمال ایجاد فرورفتگی در پوست وجود ندارد. تشخیص این روش ها با پزشک متخصص پوست است، در کلینیک تخصصی پوست بهبد قبل از هر عملی پزشک معایب و مزایای به کار بردن هر کدام از این روش ها را برای بیمار خود توضیح می دهد.
در روش جراحی؛ بیمار در هفته اول پس از جراحی باید از پمادهای آنتی بیوتیک موضعی استفاده کند تا جای عمل دچار عفونت نشود و بعد از ۲۴ ساعت می تواند صورتش را بشوید. رعایت نکات بهداشتی و استفاده مرتب از پمادها در هفته های اول بعد از عمل بسیار مهم است. یک هفته بعد از عمل بخیه ها کشیده می شوند.
در روش لیزر؛ سطح پوست زخم می شود و تا زمانی که زخم ترمیم نشود، نیاز به مراقبت و استفاده از پمادها و قرص های آنتی بیوتیک دارد تا محل زخم عفونت نکند. به طور تقریبی بعد از گذشت چهار تا پنج روز سطح پوست تا حدودی ترمیم می شود اما محل برداشت خال همچنان قرمز و در تماس با آفتاب مستعد لک شدن است. در روش لیزر، بیمار باید به مدت طولانی از ضدآفتاب های فیزیکی استفاده کند و در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرد. در غیر این صورت احتمال ایجاد لکه های قهوه ای در پوستش وجود دارد.
در روش سوزاندن نیز تا یک هفته باید تمام این مراقبت ها صورت بگیرد و ممکن است جای عمل تا چند هفته قرمز باشد، اگر قرمزی جای عمل بیش از شش هفته طول بکشد باید به پزشک متخصص پوست مراجعه شود تا جای خال تبدیل به گوشت اضافی نشود.
روش های برداشتن خال : در کلینیک بهبد، بعد از ویزیت و بررسی ظاهری خال، روش مناسب توسط پزشکان مجرب اتخاذ شده، بدیهی است در صورت وجود شواهدی به نفع بدخیم بودن خال، بیوپسی و بررسی پاتولوژیک انجام می شود
عدهای قادر به تحمل خالهایی که زیباییشان را تهدید میکند، نیستند و در نتیجه تصمیم به برداشتن خالهایشان میگیرند. برداشتن خال یا براساس ضرورت طبی صورت میگیرد و یا به خاطر زیبایی. یکسری خالها هستند که با تشخیص پزشک باید برداشته شوند. خالهایی که بهطور ناگهانی دچار تغییراتی مثل پیدا کردن حاشیه نامنظم، نامنظم شدن رنگ خال، پیدا کردن حاشیه غیر قرینه، خارش، التهاب، خونریزی و ... شوند، باید تحت نظر پزشک و با انجام آزمایشهای لازم در این زمینه برداشته شوند. اما در حالت عادی اگر خال دچار هیچکدام از این تغییرات نشد، برداشتنش ضرورت طبی ندارد و ما توصیه نمیکنیم، مگر اینکه خود فرد به لحاظ زیبایی ظاهری دوست داشته باشد خالش برداشته شود.
سوزاندن خال با دستگاه کوتر از طریق ایجاد گرما به وسیله جریان برق سوزانده میشود. از آنجایی که خال ها معمولا قسمت های عمیقی در پوست دارند، این روش ممکن است فرورفتگی چاله مانندی را در سطح پوست ایجاد کند. روش سوزاندن خال که بیشتر در گذشته استفاده می شد، برای برداشتن خال های ریز و سطحی کاربرد دارد، البته امروزه دستگاه های رادیو فرکانسی جایگزین دستگاه های کوتر شده اند که باعث می شود به کار بردن این روش اثر کمتری روی پوست بگذارد.
برداشتن خال با لیزر یک فن آوری جدید علمی است که در بسیاری از جراحی ها استفاده می شود و در برداشتن خال هم کاربرد دارد. روش لیزر در برداشتن خال مثل روش سوزاندن است، با این تفاوت که در این روش به جای جریان برق از امواج لیزر برای تخریب یا تراش خال استفاده میشود.
برداشتن خال با جراحی پرکاربردترین روش برای برداشتن خال در میان پزشکان است. در این روش با ایجاد بی حسی موضعی در محدوده خال، با تیغ جراحی یک برش ساده روی پوست ایجاد و خال از عمق پوست خارج می شود، سپس جای آن یک یا دو بخیه ظریف زده می شود.